Từ xa xưa trong dân gian đã lưu truyền câu ca dao: “Muốn cho xanh tóc đẹp da, rủ nhau lên núi tìm hà thủ ô”. Câu ca đã phần nào nói lên được những công dụng diệu kỳ của hà thủ ô trong việc ích huyết, bổ thần kinh, giúp đen tóc đẹp da, duy trì nét thanh xuân cho con người.
Hà Thủ Ô – thuốc “trường sinh” của người Việt
Hà Thủ Ô còn có một số tên gọi khác như giao đằng, địa tinh, dạ hợp. Theo đông y, hà thủ ô là cây vị thuốc và có hai loại: đỏ và trắng. Hà thủ ô đỏ là vị đúng, được Trung Quốc , Nhật Bản coi là vị thuốc chính. Hà thủ ô trắng thường gọi là nam hà thủ ô.
Theo giáo sư, tiến sĩ Đỗ Tất Lợi, Hà thủ ô có công dụng chính trong việc dùng làm thuốc bổ, điều trị các vấn đề về thần kinh suy nhược, bổ máu, điều hòa khí huyết, khỏe gân cốt, giúp con người sống lâu, làm đen râu tóc. Đối với phụ nữ, hà thủ ô được dùng chữa các bệnh sau khi sinh, các bệnh xích bạch đới. Ngoài ra hiện này hà thủ ô còn được dùng trong các bài thuốc chữa đau lưng dưới, yếu khớp gối, yếu cơ, liệt nửa người, tinh thần hồi hộp, chóng mặt, mất ngủ, suy nhược thần kinh, chống lão hóa, tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể, giúp nhuận tràng, điều chỉnh lượng đường trong máu.
Các bài thuốc dân gian với cây hà thủ ô (theo những cây thuốc và bài thuốc Việt Nam)
Bài thuốc bổ dùng cho người già yếu, thần kinh suy nhược, ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi
Hà thủ ô 10g , đại táo 5g( táo đen Trung Quốc), thanh bì 2g, trần bì 3g, sinh khương 3g, cam thảo 2g, Tất cả mang sắc với 600ml nước. Sắc còn 200ml, chia 3-4 lần uống trong ngày. Uống đều từ 5-7 ngày sẽ thấy hiệu quả
Bài thuốc làm đen râu tóc, khỏe gân cốt, bền tinh khí, sống lâu
– Hà thủ ô đỏ và hà thủ ô trắng, mỗi thứ 600g ngâm nước vo gạo 4 đêm 4 ngày, cạo bỏ vỏ, dùng đậu đen xanh lòng đãi sạch rồi cho Hà thủ ô vào chõ hấp. Xếp xem kẽ, một lượt Hà thủ ô, một lượt đậu đen Đồ chín đậu đen giống như đồ xôi, bỏ đậu đen sau đó, lấy Hà thủ ô phơi khô, rồi lại đồ, làm đi làm lại như vậy 9 lần. Cuối cùng lấy Hà thủ ô phơi khô và tán bột, cho vào lọ kín dùng dần. Nên dùng đều đặn hàng ngày.
– Hà thủ ô 1.800g thái mỏng, ngưu tất 600g thái mỏng. Hai vị trộn đều, dùng một đấu to đậu đen đãi sạch. Cho thuốc vào chõ, cứ một lượt thuốc, một lượt đậu. Đồ chín đậu. Lấy thuốc ra phơi khô. Làm như vậy 3 lần rồi tán bột. Lấy thịt táo đen trộn với bột làm thành viên 0,50g. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 50 viên. Sáng dùng rượu chiêu thuốc.